Hiện nay, việc tiếp cận thông tin qua thiết bị thông minh và sách báo vô cùng dễ dàng. Tuy nhiên, để có thể ghi nhớ nội dung đã đọc là điều không hề đơn giản. Phương pháp SQ3R là một cách hiệu quả để ghi nhớ thông tin và đọc hiệu quả hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về kỹ thuật đọc hiểu SQ3R và cách áp dụng nó trong thực tế nhé!
1. Phương pháp SQ3R là gì?
SQ3R là một phương pháp nghiên cứu nhằm cải thiện khả năng đọc hiểu của học sinh. Nó được xây dựng dựa trên lý thuyết xử lý thông tin học tập và được sáng tạo bởi Francis P. Robinson vào năm 1941. SQ3R là viết tắt của các từ khóa trong phương pháp này:
- Survey (khảo sát)
- Question (câu hỏi)
- Read (đọc)
- Recite (đọc thuộc lòng)
- Review (ôn tập)
Bằng cách tuân theo 5 bước này, SQ3R giúp bạn tận dụng triệt để tài liệu đọc của mình bằng cách phân chia nhiệm vụ thành các bước nhỏ dễ quản lý. Điều này giúp học sinh tập trung vào những thông tin quan trọng nhất trong tài liệu.
2. Lợi ích của phương pháp SQ3R
Phương pháp SQ3R mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời:
- Tăng cường hiệu quả đọc hiểu: SQ3R giúp bạn đọc hiểu một cách kỹ lưỡng và tập trung hơn. Bằng cách đặt câu hỏi, tạo sự tương tác, và đưa ra những dự đoán trước khi đọc, phương pháp này khuyến khích sự tư duy chủ động và sự tham gia tích cực trong quá trình đọc.
- Tập trung vào thông tin quan trọng: Bằng cách khảo sát nhanh và đặt câu hỏi trước khi đọc, SQ3R giúp bạn xác định các thông tin quan trọng và tạo ra một kế hoạch đọc hiệu quả. Điều này giúp bạn tránh lãng phí thời gian đọc những thông tin không quan trọng và tập trung vào những điểm quan trọng nhất.
- Ghi nhớ và ghi chú hiệu quả: Bước Recite trong SQ3R yêu cầu bạn đọc thuộc lòng và tóm tắt lại những điểm quan trọng của bài đọc. Điều này giúp củng cố kiến thức, tăng cường khả năng ghi nhớ và giúp bạn xử lý thông tin một cách sâu sắc hơn.
- Ôn tập và duy trì thông tin lâu dài: Bước Review cuối cùng trong SQ3R giúp bạn ôn tập lại những gì đã đọc và ghi nhớ. Điều này giúp củng cố kiến thức, duy trì thông tin trong bộ nhớ lâu dài và tạo nền tảng cho việc học tập và ứng dụng thông tin trong tương lai.
- Tăng cường kỹ năng học tập tự học: SQ3R không chỉ là một phương pháp đọc hiểu, mà còn là một kỹ năng tự học quan trọng. Bằng cách áp dụng SQ3R, bạn phát triển khả năng tổ chức, lập kế hoạch và quản lý thông tin học tập một cách hiệu quả, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập tự học và nghiên cứu độc lập.
Tóm lại, phương pháp SQ3R mang lại nhiều lợi ích cho việc đọc hiểu và ghi nhớ thông tin, từ việc tập trung vào điểm quan trọng, cải thiện khả năng ghi nhớ, đến việc phát triển kỹ năng tự học.
Mặc dù có nhiều ưu điểm, phương pháp đọc hiểu SQ3R cũng có nhược điểm như sau:
- Quy trình lặp lại SQ3R có thể trở nên nhàm chán.
- Phương pháp này yêu cầu nhiều thời gian để hiểu từng chương và phân tích các tiêu đề.
- Khó học và khó áp dụng.
- Thiếu các bước hỗ trợ quá trình tổ chức và tích hợp thông tin.
- Không phù hợp với lớp học trực tuyến và các loại tài liệu học tập khác ngoài sách giáo khoa.
3. Cách thực hiện phương pháp SQ3R
Phương pháp SQ3R bao gồm các bước cụ thể để thực hiện. Dưới đây là cách thực hiện phương pháp SQ3R:
Survey (Khảo sát)
- Quan sát nhanh và đánh giá tổng quan bài đọc.
- Đọc tiêu đề, mục lục, các đoạn mở đầu, đoạn kết và các đề mục chính để có cái nhìn tổng quan về nội dung bài đọc.
- Xem qua các hình ảnh, biểu đồ hoặc bảng biểu để hiểu cấu trúc và thông tin chính.
Question (Đặt câu hỏi)
- Đặt câu hỏi dựa trên những gì bạn đã khảo sát trong bước trước.
- Cố gắng tạo ra các câu hỏi mở rộng, như "Tại sao?", "Làm thế nào?", hoặc "Tại sao lại quan trọng?" để khám phá sâu hơn về nội dung và mục tiêu học tập.
Read (Đọc)
- Đọc bài đọc một cách kỹ lưỡng, tập trung vào việc tìm câu trả lời cho các câu hỏi bạn đã đặt.
- Ghi chú và tạo ra các điểm nhấn quan trọng, ví dụ như các khái niệm chính, ví dụ minh họa hoặc các tóm tắt ngắn gọn.
Recite (Đọc thuộc lòng)
- Đóng sách lại hoặc chuyển tới một trang mới.
- Tóm tắt lại những gì bạn vừa đọc một cách tự nhiên và chi tiết.
- Sử dụng ngôn từ của bạn để trình bày lại thông tin, giúp củng cố hiểu biết và ghi nhớ.
Review (Ôn tập)
- Ôn lại tóm tắt và các ghi chú của bạn một lần nữa.
- So sánh với thông tin trong bài đọc để đảm bảo hiểu rõ và chắc chắn.
- Xác định những điểm mạnh và yếu của kiến thức hiện tại và quyết định các bước tiếp theo để nắm vững thông tin.
- Quá trình thực hiện phương pháp SQ3R có thể được lặp lại cho mỗi phần trong bài đọc hoặc chương sách để tăng cường hiệu quả đọc hiểu và ghi nhớ thông tin.
4. Đơn giản hóa phương pháp SQ3R
Các nhà nghiên cứu về nhận thức đã tìm ra một phương pháp rút ngắn cho phương pháp SQ3R truyền thống, giúp bạn ghi nhớ những gì đã học ngay lập tức khi cần.
Mark McDaniel, Daniel Howard và Gilles Einstein đã thực hiện một phiên bản đơn giản hóa của phương pháp SQ3R, tập trung chỉ vào 3R. Họ đã giải thích phương pháp của họ và kiểm tra hiệu quả của nó trong một nghiên cứu có tiêu đề "The Read-Recite-Review Study Strategy: Effective and Portable" được xuất bản trên tạp chí Psychological Science.
Trong nghiên cứu của họ, McDaniel và đồng nghiệp đã yêu cầu sinh viên đọc các đoạn văn ngắn. Các nhóm sinh viên khác nhau được yêu cầu sử dụng các phương pháp đọc khác nhau để tiếp cận nội dung.
- Đọc lại (Re-reading): Một nhóm sinh viên đọc các đoạn văn và sau đó đọc lại một lần nữa.
- Ghi chú: Một nhóm khác ghi chú khi đọc và cũng đọc lại mỗi đoạn một lần nữa.
- Đơn giản hóa SQ3R: Nhóm thứ ba sử dụng phương pháp đọc-ghi nhớ-đánh giá của SQ3R. Họ đọc các đoạn văn một lần, tóm tắt những gì họ có thể nhớ, và cuối cùng đọc lại đoạn văn một lần nữa.
Trong thí nghiệm đầu tiên, tài liệu ngắn và dễ hiểu. Trong thí nghiệm thứ hai, sinh viên phải đọc những đoạn văn dài hơn và chứa nhiều thuật ngữ kỹ thuật hơn. Những đoạn văn này thường được tìm thấy trong các lớp học khoa học hoặc kỹ thuật. Cả ba nhóm đều phải trả lời câu hỏi trắc nghiệm và làm bài kiểm tra khó hơn, yêu cầu viết ra tất cả những gì họ nhớ về văn bản, tương tự như viết một bài luận.
Bạn có thể áp dụng phương pháp SQ3R đã đơn giản hóa như trên vào việc học hoặc công việc của mình tối ưu hiệu quả hơn.
Vậy là bài viết trên đã cung cấp thông tin tổng quan về phương pháp SQ3R, hy vọng bạn có thể áp dụng thành công vào việc học và công việc của mình.
------------------------------------------------------------
>>> XEM THÊM